Je hoort en ziet het regelmatig voorbij komen: een ontbindende voorwaarde in een arbeidsovereenkomst. Soms wordt er ten onrechte een beroep gedaan op een ontbindende voorwaarde. Een werkgever kan niet zomaar een ontbindende voorwaarde “verzinnen”; er mag geen sprake zijn van een werkgever die mag beoordelen of en wanneer aan de voorwaarde is voldaan. Dat ontbindende voorwaarden streng door een rechter getoetst worden om misbruik te voorkomen, is dan ook geen verrassing.
Maar wat is nu eigenlijk een ontbindende voorwaarde?
Een ontbindende voorwaarde houdt in dat de arbeidsovereenkomst per direct eindigt wanneer de voorwaarde wordt vervuld. Neem als voorbeeld een taxichauffeur van wie het rijbewijs wordt ingevorderd. De chauffeur kan het werk waar hij voor aangenomen is niet meer uitvoeren, waardoor de werkgever de chauffeur direct kan ontslaan als hierover een ontbindende voorwaarde is opgenomen in de arbeidsovereenkomst.
De ontbindende voorwaarde past in principe niet in het ontslagstelsel zoals wij dat kennen onder de WWZ. De WWZ regelt dat een werkgever voor de beëindiging van een arbeidsovereenkomst naar het UWV of de kantonrechter dient te stappen. Opmerkelijk is dat dit niet past binnen het gesloten ontslagstelsel.
Vereisten voor een ontbindende voorwaarde
Een aantal vereisen die gelden voor een ontbindende voorwaarde zijn:
Niet in strijd met gesloten ontslagstelsel
Dit vereiste houdt in dat het niet in strijd mag zijn met opzegverboden. Ook mag de werkgever geen invloed uitoefenen op het intreden van de ontbindende voorwaarde. Hiermee zou het ontslagrecht kunnen worden omzeild.
Objectieve beschrijving
Het dient voor iedereen duidelijk te zijn wanneer aan de ontbindende voorwaarde is voldaan. Een duidelijke beschrijving van de ontbindende voorwaarde is dan ook een vereiste. Het is de werkgever niet toegestaan om te bepalen of is voldaan aan een ontbindende voorwaarde. Bijvoorbeeld of aan een ontbindende voorwaarde is voldaan die stelt dat een arbeidsovereenkomst eindigt wanneer de werknemer niet functioneert in zijn of haar functie. In dat geval kan niet objectief worden vastgesteld wanneer aan de ontbindende voorwaarde wordt voldaan; dit zou de zienswijze van de werkgever zijn.
Schriftelijkheidsvereiste
Het schriftelijkheidsvereiste vloeit niet voort uit de wet. Toch vond de kantonrechter het een vereiste, nu een ontbindende voorwaarde dwingendrechtelijke procedures buiten toepassing laat en de werknemer onzekerheid geeft.
Per direct ontbindende voorwaarde inroepen
Voor de ontbindende voorwaarde geldt geen opzegtermijn. De werkgever dient de ontbindende voorwaarde per direct in te roepen na intreding van deze voorwaarde. Als de werkgever de werknemer nog laat werken na het intreden van de ontbindende voorwaarde, kan de werkgever zich op een later tijdstip niet meer beroepen op deze ontbindende voorwaarde.
Inhoudsloosheid van de arbeidsovereenkomst
Na het intreden van de ontbindende voorwaarde moet feitelijk geen invulling meer kunnen worden gegeven aan de arbeidsovereenkomst. Neem het voorbeeld hierboven van de taxichauffeur van wie het rijbewijs is ingevorderd.
Enkele voorbeelden van ontbindende voorwaarden
Enkele voorbeelden van ontbindende voorwaarden die een werkgever zou kunnen inroepen zijn:
- Het niet op tijd kunnen overleggen van een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG);
- Het invorderen van een document wat benodigd is voor het uitvoeren van de werkzaamheden (bijvoorbeeld het rijbewijs of de veiligheidspas op Schiphol Airport);
- Het verliezen van de BIG-registratie door een arts of verpleegkundige;
- Het verliezen van een schriftelijke toestemming van overheidswege om de werkzaamheden te mogen uitvoeren (beveiligers);
- Het niet op tijd behalen van een diploma (bijvoorbeeld een leer-werkovereenkomst).
Na het lezen van dit artikel kan het aantrekkelijk lijken om ontbindende voorwaarden in een arbeidsovereenkomst op te nemen. Besef echter dat er niet lukraak dergelijke voorwaarden in arbeidsovereenkomsten opgenomen mogen en kunnen worden. Heb je hier vragen over? Dan kunnen de arbeidsrechtjuristen van facily LAW je adviseren in het opnemen van ontbindende voorwaarden in de arbeidsovereenkomst, maar ook behulpzaam zijn bij het opstellen van arbeidsovereenkomsten. Neem daartoe dan eens contact met ons op.